Nowotwory to druga najczęstsza przyczyna śmierci w Polsce. Skuteczność leczenia zależy przede wszystkim od czasu wykrycia. Do tej pory nie było w zasadzie urządzenia, które w kilka minut określiło by obecność chorobowych komórek. W Instytucie Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego właśnie powstaje takie urządzenie!
Wykrywanie nowotworu – praca nad urządzeniem
Już od wielu lat zespół prof. dr. hab. Tadeusza Stacewicza, z Zakładu Optyki w Instytucie Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, przeprowadza testy dotyczące zastosowania laserów w celu wykrycia biomarkerów (biologicznych wskaźników stanów chorobowych) w wydychanym powietrzu.
Prace zespołu prof. dr. hab. Tadeusza Stacewicza przyniosły już pierwsze efekty – udało się już opracować efektywne metody oraz urządzenia do detekcji m.in. amoniaku, tlenku węgla oraz metanu. Co oznacza obecność poszczególnych gazów w wydychanym powietrzu?
- występowanie amoniaku w wydychanym powietrzu wskazuje na występowanie bakterii Helicobacter pylori,
- występowanie tlenku węgla oznacza choroby płucne,
- występowania metanu wskazuje na problemy jelitowe.
Ostatni projekt badawczy w Instytucie Fizyki Doświadczalnej WF UW dotyczy identyfikowania formaldehydu, etanu oraz innych lotnych związków organicznych. Nadmierna zawartość w wydychanym powietrzu tych organicznych związków kojarzona jest z nowotworami – głównie płuc i piersi. Ten projekt badawczy rozpoczął się w roku 2017 i potrwa do roku 2021. Z wypowiedzi naukowców wynika, że pierwsze wyniki pojawią się zdecydowanie o wcześniej.
Aparatura do szybkiej analizy wydychanego powietrza
Zespół prof. Tadeusza Stacewicza chce stworzyć proste, tanie oraz skuteczne urządzenie do badań przesiewowych. Urządzenie to pozwalać ma również na badanie narządów wewnętrznych pacjenta bez interwencji chirurgicznej. Taka aparatura pozwoliłaby na detekcję formaldehydu już w ciągu kilku minut.
Według prof. Tadeusza Stacewicza, koszt zakupy takiego urządzenia nie powinien przekroczyć kosztu zakupu fotela dentystycznego. Aparatura powinna znajdować się w każdym gabinecie internisty i służyć do wykonywania badań przesiewowych na masową skalę.
Zastosowane w aparaturze ultraczułe metody pomiarowe mają wykorzystywać lasery, co pozwolić ma na wykrycie lotnych związków organicznych oraz ich stężeń już w ciągu kilku minut.
Czy będzie można szybko wykryć nowotwór?
Dotychczasowy sposób wykrycia formaldehydu odbywał się za pośrednictwem chromatografii gazowej. Sposób detekcji lotnego związku organicznego w ten sposób nie jest jednak do końca optymalny, a uzyskiwane dotychczas wyniki przy użyciu tej metody nie są jednoznaczne.
Pomimo tego, że metoda chromatografii gazowej charakteryzuje się wysoką czułością – bardzo trudno wykorzystać ją można do badań przesiewowych. Takie pojedyncze badanie zajmuje około półtorej godziny, a jego koszt jest bardzo wysoki. Sama aparatura do badań jest bardzo kosztowna, a do obsługi tego urządzenia niezbędny jest odpowiednio wykształcony laborant.
Aparatura zespołu prof. Tadeusza Stacewicza ma być wielokrotnie szybsza i tańsza w swoim zastosowaniu oraz co również bardzo istotne, będzie możliwa do użycia praktycznie w każdym gabinecie lekarskim.
Urządzenie do szybkiej analizy wydychanego powietrza, które tworzy zespół prof. Tadeusza Stacewicza, może zdecydowanie zwiększyć szanse na przeżycie tysięcy pacjentów, którzy aktualnie umierają rocznie na nowotwory ze względu na zbyt późno postawioną diagnozę.
Opracowanie własne/Redakcja
Źródło:
