W standardowym leczeniu, u wszystkich osób z jednym schorzeniem stosuje się tę samą metodę leczenia. Nie jest jednak tajemnicą, że lek, który jest skuteczny dla jednego pacjenta, u innej osoby może nie przynieść efektów, albo wręcz wywołać groźne skutki uboczne. Medycyna personalizowana to zerwanie z tradycyjnym podejściem i dopasowanie leku do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Wiele groźnych chorób występuje w genetycznie odmiennych podtypach, które różnią się od siebie pod względem przebiegu klinicznego czy rokowań. Sposób leczenia dwóch pacjentów, którzy z pozoru cierpią na tę samą chorobę i są poddawani identycznym metodom leczenia, może być całkowicie odmienny.
Czym jest medycyna personalizowana?
Medycyna personalizowana to innowacyjna metoda leczenia, która uwzględnia najbardziej aktualną wiedzę z zakresu mechanizmów komórkowych i molekularnych, różnicujących przyczyny i przebieg danej choroby oraz indywidualną, pogłębioną charakterystykę pacjentów. Medycyna personalizowana jest zgodna z duchem idei „value based healthcare”.
To koncepcja opieki oparta na efektywności. Chodzi o wzrost skuteczności leczenia i wysoką jakość usług medycznych przy racjonalizacji wydatków. Idea wymaga rozwiązania szeregu złożonych problemów. Począwszy od kwestii regulacyjnych i refundacyjnych przez kliniczne zastosowanie nowych standardów, po kwestię nadążania za tempem rozwoju nauki.
Lek trafia w konkretną chorobę
Przez ostatnie lata idea medycyny personalizowanej bardzo szybko się rozwija i osiąga ona coraz to szersze zastosowanie. Już dzisiaj dzięki odpowiednim testom genetycznym można zapobiec rozwojowi raka piersi i jajników. Skutecznie można leczyć nawet niektóre z agresywnych nowotworów piersi. Dzięki tej metodzie można określić, która pacjentka dobrze reaguje na chemioterapię, lub u której mogą wystąpić niepożądane efekty uboczne.
Medycyna personalizowana pozwala dobrać precyzyjne leczenie dopasowane do konkretnego nowotworu. Dzięki niej dobrany lek działa na konkretną mutację, a nie cały organizm. Leczenie nowotworów to jedynie wybrane zastosowanie medycyny personalizowanej w praktyce klinicznej.
Trochę statystyki
W nowoczesnym leczeniu onkologicznym nie ma lepszego rozwiązania niż medycyna personalizowana. To absolutna przyszłość – dzisiaj leki celowane stanowią ponad 73 proc. leków stosowanych w czerniaku, 51 proc. w raku jelita grubego, 32 proc. w raku piersi po 21 proc. w nowotworach szyi i głowy. Z końcem 2016 roku na rynku znalazło się już 137 leków o charakterze personalizowanym.
W 2017 roku zarejestrowano pierwsze trzy terapie genowe. Statystyki pokazują, że ponad 25 procent nowych leków, zatwierdzonych przez FDA (Amerykańska Agencja Żywności i Leków), to leki medycyny personalizowanej. Prognozuje się, że w ciągu najbliższych pięciu lat ich liczba wzrośnie aż o 69 proc.
Finansowanie medycyny personalizowanej w ciągu ostatnich pięciu lat wzrosło niemal o 100 proc. Do roku 2020 przewiduje się, że rynek ten wart będzie ponad 149 miliardów dolarów. Mimo że ta nowatorska „dziedzina” w obecnej chwili największe efekty uzyskuje w onkologii, to coraz intensywnej wykorzystuje się jej osiągnięcia w kardiologii, reumatologii, chorobie Alzheimera, Parkinsona, oraz wielu innych. Medycyna skierowana na konkretnego pacjenta daje nadzieję na wyeliminowanie efektów ubocznych powodowane przez błędnie kierowane leczenie.
Opracowanie własne/Redakcja
Źródło: