Specjaliści z Kliniki Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej oraz Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii w Gliwicach wykonali pierwszą na świecie operację przeszczepu tkankowego w obrębie głowy i szyi połączonego z transplantacją szpiku. Innowacyjna operacja odbyła się w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu, dysponującym oddziałem pediatrycznym, ze względu, że operowany pacjent miał zaledwie… 7 lat.
Centrum Onkologii w Gliwicach otwarte na innowacje
Niebywała operacja przeprowadzona na 7-letnim pacjencie, który mając zaledwie rok – połknął preparat stosowany powszechnie w domach do udrożniania rur. W wyniku tego zdarzenia u dziecka doszło do martwicy narządów głowy i szyi, a dokładniej: martwicy nasady języka, krtani, gardła, tchawicy oraz przełyku, aż do poziomu żołądka.
Od tego momentu dziecko nie było w stanie przyjmować pokarmów stałych. Karmione było tylko dojelitowo, oddychało przez rurkę tracheostomijną. Ze względu na to, że Centrum Onkologii w Gliwicach nie posiada oddziału pediatrycznego, operacja odbyła się w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
Leczenie młodego pacjenta składało się z dwóch etapów. Pierwszy z nich odbył się w ubiegłym roku i polegał na odtworzeniu przełyku od wysokości śródpiersia do poziomu szyi. Do odtworzenia przełyku wykorzystano własny “materiał” pacjenta – fragment jelita grubego.
21 marca był zwieńczeniem drugiego etapu leczenia. Wówczas w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu, odbyła się rozległa transplantacja narządów szyi, tj. nasady języka, krtani, gardła, części szyjnej przełyku, kości gnykowej oraz mięśni krótkich szyi. Wykonano również transplantację wszystkich czterech nerwów, które unerwiają ruchowo i czuciowo krtań. Wszystkie wykorzystane narządy pochodziły od zmarłego dawcy.
Szczegóły operacji specjalistów z Centrum Onkologii
Największą obawą lekarzy było odrzucenie przez organizm młodego pacjenta, pobranych od dawcy komórek szpikowych. W tym celu specjaliści wykonali tzw. leczenie przygotowujące, którego założeniem było obniżenie odporności organizmu pacjenta.
Dotychczas tego typu działania wykonywano tylko w przypadkach planowych zabiegów od żywych dawców. Zastosowanie tego typu leczenia przygotowującego nie było jednak możliwe u 7-letniego pacjenta, ponieważ organy do transplantacji pochodziły od dawcy zmarłego, którego pojawienia się w zasadzie nikt nie mógł przewidzieć.
Specjaliści z Centrum Onkologii w Gliwicach byli zmuszeni opracować więc własną, innowacyjną metodę przeszczepienia komórek szpikowych. Nowoczesna metoda gliwickich specjalistów polegała na podaniu komórek szpikowych dopiero po okresie 10 dni od daty transplantacji narządów.
W tym czasie stosowano u pacjenta bardzo intensywne leczenie immunosupresyjne, które miało za zadanie sparaliżowanie układu odpornościowego. Dopiero wtedy doszło do przeszczepu komórek szpiku – ryzyko odrzucenia przeszczepu było wówczas minimalne.
Bezpieczeństwo przeszczepu zależało głównie od pobranego szpiku. Wymagał on bowiem specjalnego przygotowania (preparacji). Wykorzystane do operacji narządy oraz szpik pobrano od dawcy w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu, natomiast modyfikacja i przechowywanie szpiku miało miejsce w Centrum Onkologii w Gliwicach.
Działania pooperacyjne
Poddany operacji pacjent jest obecnie wydolny oddechowo i krążeniowo. Przechodzi proces rehabilitacji, której zadaniem jest przywrócenie funkcjonalności dróg oddechowych i pokarmowych. Na końcowe efekty innowacyjnej operacji należy poczekać do około 9 miesięcy. Obecnie specjaliści stworzyli idealne warunki 7-latkowi, w celu powrotu do normalnego funkcjonowania, a więc prawidłowego oddychania, spożywania posiłków oraz nauki mowy, której pacjent nigdy się nie nauczył.
Specjaliści mają nadzieję, że ich innowacyjny sposób leczenia pozwoli w przyszłości całkowicie wyeliminować konieczność dożywotniej immunosupresji, który ma miejsce w tego typu przeszczepach allogenicznych. Należy podkreślić, że jak dotychczas nigdzie na świecie nie wykonano jednoczasowego złożonego przeszczepu tkankowego połączonego z pobraniem szpiku i podaniem go pacjentowi w celu eliminacji bądź redukcji dożywotniej immunosupresji.
Opracowanie własne/Redakcja
Źródło:
